www.eprace.edu.pl » czas-wolny-uposledzonych » Metodologia badań własnych » Metoda, techniki i narzędzia badawcze

Metoda, techniki i narzędzia badawcze

Badania zostały przeprowadzone metodą indywidualnych przypadków. „Metoda ta jest sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze, lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych”[Pilch T, Bauman T., 2001, s. 78].

Jako technikę badawczą w metodzie indywidualnych przypadków wykorzystano wywiad.

Wywiad to czynność dwustronna, oparta na bezpośrednim kontakcie informatora z przeprowadzającym wywiad. Nie wolno natomiast nigdy zapominać o istocie techniki wywiadu, którą jest rozmowa prowadzona w sposób planowy i kierowany w celu uzyskania określonych informacji. Rozróżnia się następujące rodzaje wywiadów:

Każdy z tych rodzajów może być realizowany zarówno w toku wywiadu środowiskowego, jak i w pracowni [Goriszowski W. 2006, s.73-74].

Przeprowadzenie wywiadu odbywa się zawsze w bezpośrednim i bliskim kontakcie z badanymi oraz zazwyczaj z każdym z nich oddzielnie, a tylko niekiedy z dwoma lub trzema osobami jednocześnie. Zadawane im pytania mogą mieć charakter otwarty lub zamknięty. Od tego zależy, czy mamy do czynienia z wywiadem niestandaryzowanym lub standaryzowanym. Wywiad jest wymianą myśli ściśle ukierunkowaną przez osobę odpowiedzialną za jego przeprowadzenie [Łobocki M. 1999, s.238].

Wywiad jest nie tyle próbą sondowania opinii osób, z którymi się go przeprowadza, ile odpowiednio ukierunkowanym procesem interakcji, czyli wzajemnego oddziaływania na siebie osoby podejmującej wywiad z osobą badaną. Wywiad wymaga przede wszystkim umiejętności uważnego i cierpliwego słuchania swych rozmówców. Chodzi o to, aby wysłuchiwać respondentów ze szczerą sympatią i zainteresowaniem, nie pouczać, ani nie narzucać im własnych opinii, poglądów, przekonań. Z drugiej strony należy starać się nie być tylko biernym słuchaczem, ale nade wszystko:

Poprzez spełnienie powyższych wymagań zadawane badanym pytania mogą liczyć na w miarę wyczerpujące odpowiedzi. Jednakże stawiając pytania należy zastanowić się czy:

Istotny jest również sposób zadawania pytań. Przede wszystkim unika się zadawania ich w sposób mechaniczny, przeskakiwania z tematu na temat lub zaskakiwania pytaniami najmniej oczekiwanymi przez badanych. Pytania zadaje się w ścisłym związku z otrzymanymi od nich odpowiedziami, zatem mają wynikać one niejako z kontekstu prowadzonego dotychczas wywiadu. Unika się również pytań rozpoczynających się od partykuły „czy” i nie zapomina, że miarą skuteczności wywiadu nie jest ilość zadawanych pytań, lecz w szczególności wiarygodność wypowiedzi na temat problemów, jakie zamierza się z ich pomocą rozwiązać [Łobocki M.1999, s.239].

Powyżej omówiona technika badawcza została zrealizowana przez odpowiednie narzędzie badawcze jakim jest kwestionariusz. Jest to starannie opracowany i sprawdzony w badaniach próbnych zbiór pytań jednoznacznych, precyzyjnych, zrozumiałych dla badanego. W kwestionariusz wyróżniamy pytania:

Informatorzy odpowiadają podczas wywiadu na pytania kwestionariusza ustnie, wpisuje je do kwestionariusza przeprowadzający wywiad. Umiejętnemu opracowaniu kwestionariusza służą liczne wskazówki literatury metodologicznej [Goriszowski W., 2006, s.77].

Narzędzie, które użyłam do zbadania sposobów spędzania wolnego czasu osób upośledzonych intelektualnie przebywających w DPS jest Wywiad. Plan wywiadu zawiera 56 pytań otwartych dotyczących form spędzania wolnego czasu, jakie preferują badani mieszkańcy oraz informacje dotyczące wieku, płci, stanu cywilnego, wykształcenia i rodzaju upośledzenia umysłowego badanej próby. Odpowiedzi na zadawane pytania udzielali mi pracownicy placówki Opiekuńczej (opiekunowie, terapeuci i pracownicy socjalni), którzy na co dzień pracują z mieszkańcami i najlepiej ich znają.

Poza wywiadem z pracownikami udało mi się porozmawiać z kilkorgiem mieszkańców, którzy starali się odpowiedzieć na zadane pytania dotyczące sposobów spędzania wolnego czasu i dlaczego korzystają właśnie z tej formy.



komentarze

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.