Wstęp
W niniejszej pracy chciałabym zwrócić uwagę na problem wyboru form spędzania wolnego czasu przez osoby upośledzone umysłowo przebywające w Domu Pomocy Społecznej. Problem wyuczonej bezczynności dotyka coraz więcej osób przebywających w placówkach całodobowej opieki. Zaspokojenie potrzeb fizjologicznych przez osoby trzecie powoduje zahamowanie potrzeb wyższych rzędów jak np. potrzeby poznawcze, estetyczne, czy samorealizacji. Nadmiar wolnego czasu sprzyja melancholii i stanom depresyjnym, a co za tym idzie coraz większemu zniechęceniu do jakiejkolwiek czynności. Większość czynności dnia codziennego wykonują pracownicy, począwszy od ubrania poprzez kąpiel, sprzątanie pokojów a skończywszy na przygotowaniu łóżka do snu [Tarkowski Z., 1998, s. 167, 174, 177, 179].
Tematykę pracy postanowiłam zawęzić skupiając się na formach jakie wybierają osoby upośledzone umysłowo spędzając swój wolny czas.
„Przygotowanie osób upośledzonych umysłowo do umiejętnego gospodarowania czasem wolnym ma kształtować ich kulturę zabawy, wypoczynku” i rozrywki, ale także kształtować osobowość poprzez zdobywanie nowych doświadczeń [Ploch L., 1992, s.4].
„Człowiek jest istotą bio-socjo- kulturalną i te trzy sfery stanowią jedność wzajemnie się uzupełniającą. Rozwój biologiczny polega na właściwej pielęgnacji i wyrównywaniu braków organizmu”. Rozwój społeczny wymaga od nas pełnienia ról i wchodzeniu w grupy społeczne. Natomiast rozwój kulturalny to „wrastanie w wartości kultury materialnej i duchowej” [Pięta J. 2004, s. 186].
Czas wolny stwarza również ogromne możliwości zaspokajania potrzeb:
„1.potrzeby niedostatku
2. potrzeby ludzkiego rozwoju, którą stanowi potrzeba samorealizacji.
Polega ona na maksymalnym rozwijaniu i doskonaleniu wszystkich uzdolnień i możliwości jednostki” [tamże s. 186].
Oddziaływanie rewalidacyjne należy rozszerzać poprzez prawidłową organizację czasu wolnego i podnoszenie jego funkcji terapeutycznych, wychowawczych i społecznych. „Upośledzeni umysłowo prowadzą dość monotonny i bierny tryb życia, a zatem należałoby uznać konieczność, aby ten deficyt aktywności ruchowej był przede wszystkim skompensowany podczas zajęć rekreacyjnych w czasie wolnym” [Ploch L. 1992, s. 4,5].
Praca składa się z czterech rozdziałów. Rozdział I składa się z dwóch podrozdziałów. W podrozdziale pierwszym przedstawię definicje upośledzenia umysłowego, klasyfikację, która pozwala na określenie stopnia upośledzenia intelektualnego oraz konsekwencje jakie powoduje upośledzenie umysłowe. W podrozdziale drugim opiszę Domy Pomocy Społecznej. Przytoczę obowiązującą terminologię, wyjaśnię czym zajmują się placówki całodobowej opieki oraz scharakteryzuję ich typy. Na zakończenie pierwszego rozdziału ukażę konsekwencje przebywania w DPS. Przedstawię jak placówka wpływa na całokształt jednostki ludzkiej, pozbawionej domu rodzinnego.
Rozdział II składa się z dwóch podrozdziałów. W całości rozdział ten poświęcony jest czasowi wolnemu. Podrozdział pierwszy ukazuje definicje czasu wolnego występujące w literaturze, sposoby spędzania wolnego czasu oraz funkcje jakie pełni czas wolny. Podrozdział drugi zawęża swoją tematykę do osób upośledzonych umysłowo. W tym podrozdziale szczególną uwagę zwrócę na sposoby spędzania wolnego czasu przez osoby o obniżonej sprawności intelektualnej. Postaram się również przedstawić sposoby spędzania czasu wolnego osób przebywających w Domu Opieki, a także ukażę formy spędzania czasu wolnego preferowane przez osoby upośledzone umysłowo.
Rozdział III poświęcony jest metodologii badań. Składa się on z pięciu podrozdziałów. W pierwszym podrozdziale uzasadnię temat niniejszej pracy oraz ukażę cel moich badań. W podrozdziale drugim przedstawię problemy badawcze oraz wyjaśnię dlaczego nie postawiłam hipotez. W trzecim podrozdziale opiszę metodę, techniki i narzędzia badawcze, którymi posłużyłam się w badaniach. W podrozdziale czwartym przedstawię organizację i przebieg badań. W podrozdziale piątym scharakteryzuję osoby poddane badaniom. Charakterystyka dotyczy płci, wykształcenia, stopnia upośledzenia umysłowego, środowiska z jakiego wywodzą się osoby badane oraz od jak dawna przebywają w placówce.
Rozdział IV to analiza uzyskanych wyników. Rozdział ten składa się z trzech podrozdziałów. W pierwszym zawarta jest oferta, jaką proponuje DPS swym mieszkańcom organizując im czas wolny. W drugim podrozdziale zawarte są szczegółowe opisy 32 mieszkańców objętych badaniami. Natomiast w podrozdziale trzecim zawarta jest próba odpowiedzi na pytanie „od czego zależy wybór sposobów spędzania wolnego czasu”
W podsumowaniu opiszę wnioski do jakich doszłam pisząc pracę na temat sposobów spędzania wolnego czasu przez osoby upośledzone umysłowo przebywające w DPS.
Bibliografia zawiera spis pozycji książkowych i stron internetowych, którymi posługiwałam się w zbieraniu informacji i późniejszym pisaniu niniejszej pracy.
Aneks zawiera kwestionariusze „Planu Wywiadu”, którymi posługiwałam się w badaniach.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.